Odszkodowanie dla pasażera samochodu lub motocykla

W jakich okolicznościach pasażer poszkodowany w wypadku może uzyskać odszkodowanie?

Co roku w naszym kraju dziesiątki tysięcy osób zostają poszkodowane lub ranne, a kilka tysięcy ginie z powodu wypadków komunikacyjnych. Wśród cierpiących z powodu zdarzeń drogowych pokaźną grupę stanowią pasażerowie motocykli i samochodów. W związku z wieloma wątpliwościami dotyczącymi tego typu sytuacji przedstawiamy odpowiedzi na najczęściej pojawiające się pytania o odszkodowania dla poszkodowanego pasażera samochodu lub motocykla.

Uczestniczyłem w wypadku jako pasażer – od kogo należy mi się odszkodowanie?

Za szkody na osobie pasażera pojazdu odpowiedzialność ponosi posiadacz pojazdu uczestniczącego w wypadku oraz ubezpieczyciel, u którego wykupiona została polisa OC. Najistotniejsze odstępstwo od tej zasady to sytuacja, w której dochodzi do zderzenia dwóch lub większej ilości pojazdów. Wówczas odpowiedzialność ciąży na kierowcy, który doprowadził do wypadku – to z jego ubezpieczenia OC będzie wypłacane odszkodowanie.

Jeśli więc samochód wjechał do rowu, uderzył w drzewo lub dachował, a motocykl wypadł z jezdni i wywrócił się, ale nie doszło do zderzenia z innym pojazdem z winy kierowcy pojazdu, w którym jechaliśmy, odszkodowanie będzie wypłacane z ubezpieczenia OC tego pojazdu. Jeżeli zaś zderzenie spowodował kierowca innego pojazdu niż ten, w którym jechaliśmy jako pasażer, wtedy odszkodowania należy dochodzić z ubezpieczenia OC tego pojazdu.

Czy muszę czekać na prawomocny wyrok, jeśli sprawa karna dopiero się toczy?

Brak prawomocnego wyroku w sprawie karnej toczącej się przeciwko sprawcy nie stanowi przeszkody w przypadku ustalania odpowiedzialności cywilnej za powstanie wypadku. Ubezpieczyciel powinien działać czynnie i samodzielnie, zamiast jedynie oczekiwać na wyrok. Jego działania muszą być niezależne od prowadzonego postępowania karnego.

Odpowiedzialność karna różni się od odpowiedzialności cywilnej. Uniewinnienie kierowcy pojazdu nie jest jednoznaczne ze zniesieniem odpowiedzialności cywilnej za wypadek. Poszkodowany pasażer  motocykla lub samochodu ma prawo domagać się odszkodowania, nawet jeśli wciąż jeszcze toczy się postępowanie karne lub gdy zapadnie wyrok uniewinniający.

Czy należy mi się odszkodowanie także wtedy, gdy sprawca wypadku nie wykupił polisy OC?

Jeśli sprawca wypadku nie wykupił obowiązkowego ubezpieczenia OC, wówczas roszczenia poszkodowanych pasażerów pokrywane są z Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego (UFG). Fundusz zaspokaja roszczenia z tytułu obowiązkowego ubezpieczenia OC za szkody wyrządzone osobie na terytorium Polski przez posiadacza pojazdu, który nie wykupił obowiązkowej polisy.

Co, jeśli sprawca wypadku kierujący innym pojazdem był pijany?

Firma ubezpieczeniowa, w której pijany sprawca wypadku wykupił polisę OC, nie może odmówić wypłaty odszkodowania osobom poszkodowanym na skutek zdarzenia. Najczęściej jednak już po wypłaceniu środków ubezpieczyciel zwraca się do kierowcy, który w stanie nietrzeźwości spowodował wypadek z tzw. regresem, czyli z żądaniem zwrotu pieniędzy za wypłacone odszkodowania.

Czy dostanę odszkodowanie, jeśli kierowca samochodu, w którym jechałem jako pasażer, był pijany?

Odpowiedzialności za szkody wyrządzone pasażerom w wypadku samochodowym nie unieważnia fakt, że kierujący pojazdem, który spowodował wypadek, był pijany. W takiej sytuacji pasażerowie samochodu prowadzonego przez nietrzeźwego kierowcę nadal mogą dochodzić odszkodowania.

Istnieje jednak zasada, zgodnie z którą kwota rekompensaty może zostać pomniejszona. Jeśli ubezpieczyciel dowiedzie, że wsiadając do samochodu pijanego kierowcy, zdawaliśmy sobie sprawę z jego stanu, a nietrzeźwość kierującego wpłynęła na powstanie wypadku, wtedy może stwierdzić, że sami przyczyniliśmy się do własnej szkody. W efekcie taka decyzja ubezpieczyciela będzie skutkowała obniżeniem wysokości przyznanego nam odszkodowania.

Z tego powodu, a także biorąc pod uwagę zagrożenie dla zdrowia i życia swojego oraz innych uczestników ruchu drogowego, powinniśmy wystrzegać się jazdy z pijanym kierowcą.

Jak zachować się w czasie wypadku i po nim?

Zaraz po wypadku zarówno kierujący autem, jak i inne osoby biorące udział w zdarzeniu powinny niezwłocznie udzielić rannym pierwszej pomocy, zabezpieczyć miejsce wypadku, a także w razie konieczności wezwać odpowiednie służby: straż pożarną, pogotowie ratunkowe albo policję.

Po przybyciu na miejsce jednostki policji najlepiej poprosić funkcjonariuszy o sporządzenie notatki służbowej na temat zdarzenia. Jeśli w danym momencie nie istnieje taka możliwość, należy dowiedzieć się, w jakiej firmie ubezpieczeniowej sprawca wykupił polisę OC, zapytać o dane osobowe sprawcy oraz zapisać model, markę i numer rejestracyjny samochodu sprawcy. Policjanci powinni poinformować nas, w którym komisariacie będziemy mogli odebrać notatkę służbową o zdarzeniu.

W przypadku nawet drobnych dolegliwości bólowych, uszkodzeń ciała albo niedyspozycji warto  udać się do lekarza lub zgłosić do szpitalnego oddziału ratunkowego. Opinia lekarska i podjęcie stosownych procedur medycznych to często kluczowy element warunkujący uzyskanie odszkodowania.

Fakt zaistnienia wypadku, jego następstwa, a także ewentualne roszczenia należy przedłożyć firmie ubezpieczeniowej sprawcy wypadku lub w okolicznościach szczególnych (gdy sprawca nie został ustalony albo nie wykupił obowiązkowej polisy OC) do UFG za pośrednictwem dowolnie wybranego ubezpieczyciela.

Jak długo będę czekał na odszkodowanie?

Obowiązkiem zakładu ubezpieczeń jest wypłata należnego odszkodowania w terminie nieprzekraczającym 30 dni, poczynając od daty złożenia przez poszkodowanego zawiadomienia o szkodzie.

Do jakich roszczeń mam prawo?

W przypadku pasażera poszkodowanego w wypadku drogowym zakres roszczeń, o które może się on ubiegać, jest dość rozległy i w zależności od indywidualnych okoliczności obejmuje:  zwrot  wydatków, które poszkodowany poniósł w związku z wypadkiem, czyli środków wydanych na leczenie i rehabilitację, zwrot wydatków poniesionych na opiekę nad poszkodowanym, zadośćuczynienie pieniężne za doznaną krzywdę, zwrot kosztów na transport poszkodowanego i jego bliskich do ośrodków medycznych, zwrot kosztów poniesionych na przygotowania poszkodowanego do wykonywania nowego zawodu, zwrot utraconych lub obniżonych dochodów w okresie niesprawności po wypadku oraz wyrównanie różnicy pomiędzy dochodami osiąganymi przed i po wypadku (tzw. renta uzupełniająca), zwrot pieniędzy wydanych na adaptację mieszkania do potrzeb poszkodowanego.

Ubieganie się o odszkodowanie, gdy jako pasażer zostaliśmy poszkodowani w wypadku, nie należy do łatwych.  Trzeba dysponować rozległą wiedzą z zakresu prawa. Ubezpieczyciele na ogół niechętnie wypłacają należne odszkodowania, zaniżają je lub próbują znaleźć przesłanki niekorzystne dla poszkodowanego. Pomoc prawnika jest w takich wypadkach  właściwie nieodzowna. Dzięki profesjonalnej firmie odszkodowawczej Ubi ius zyskujecie spokój, zamiast tracić nerwy na zatargi z ubezpieczycielem.