Odszkodowanie za śmierć dziecka przy porodzie

W jakich okolicznościach można uzyskać odszkodowanie za błąd lekarski przy porodzie?

Prawo cywilne określa, że błąd medyczny to postępowanie niezgodne z zasadami nauki i wiedzy medycznej w zakresie dostępnym dla lekarza.

Błąd popełniony w czasie porodu pociąga poważne konsekwencje karne, medyczne, dyscyplinarne, odszkodowawcze i inne. Personel (położne, lekarze, pielęgniarki) zajmujący się kobietą i dzieckiem w okresie porodu powinien być przygotowany na różne ewentualności, także te zmuszające do podjęcia czynności interwencyjnych zarówno w odniesieniu do opieki nad rodzącą, jak i nad noworodkiem. Zazwyczaj błąd podczas porodu powstaje na skutek winy położnej, pielęgniarki lub lekarza, którzy nie postępują zgodnie z obowiązującymi procedurami medycznymi.

Do błędów medycznych najczęściej występujących podczas porodu należą:

• nieprzeprowadzenie procedury cesarskiego cięcia, choć istnieją ku temu wskazania medyczne,
  opóźnianie, odciąganie w czasie wykonania cesarskiego cięcia,
• brak właściwego nadzorowania stanu zdrowia zarówno matki, jak i dziecka przed, w czasie, a także bezpośrednio po porodzie, w tym zlekceważenie lub przeoczenie symptomów wskazujących na konieczność wykonania cesarskiego cięcia.,
• niewłaściwe rozpoznanie, ocena stanu zdrowia matki oraz płodu przed porodem, a zwłaszcza brak zdiagnozowania wad rozwojowych u dziecka, skutkujące niepodjęciem natychmiastowego leczenia zaraz po narodzinach.

Wynikiem błędów okołoporodowych bywają także:

1. okołoporodowe urazy dziecka, takie jak: zachłyśnięcie się wodami płodowymi, niedotlenienie okołoporodowe, porażenie mózgowe wywołane niedotlenieniem, uraz biodra, porażenie splotu ramiennego, złamanie obojczyka, zmiany neurologiczne spowodowane wydłużonym porodem, krwotok śródczaszkowy, zamartwica dziecka, rozerwanie struktur śródczaszkowych, choroby wywołane zbyt późno przeprowadzonym cesarskim cięciem;

2. okołoporodowe urazy matki, takie jak: rozejście się spojenia łonowego, złamania miednicy, wypadanie macicy, krwawienie z pękniętej macicy czy przetoka odbytniczo-pochwowa;

3. powikłania ginekologiczne, takie jak: nietrzymanie moczu, przecięcie moczowodu, uszkodzenia dróg moczowych, uszkodzenia pęcherza moczowego, wypadanie macicy;

Niektóre spośród błędów okołoporodowych mogą być również przyczyną zgonu matki lub dziecka.

Od kogo i w jakich wypadkach należy się odszkodowanie?
Warunkiem uznania, że zaistniał błąd medyczny i są podstawy do ubiegania się o odszkodowanie jest ustalenie, że działania personelu medycznego: miały charakter zawiniony i były obiektywnie sprzeczne z aktualnym stanem wiedzy medycznej. Postawienie zarzutu w takiej sprawie wymaga wiedzy medycznej, ale warto zauważyć, że od personelu medycznego wymaga się wyjątkowej skrupulatności w wykonywaniu obowiązków oraz profesjonalizmu. Z uwagi na to szczególnie surowej ocenie podlegają jakiekolwiek nieprawidłowości (a przede wszystkim błędy i zaniechania, w tym także nieprawidłowe decyzje). Dodatkowo według prawa cywilnego o winie przesądza nawet najmniejszy stopień zawinienia, nie tylko umyślnego, ale również wszelkie niedbalstwo czy lekkomyślność.
Z założenia podmiotem, na którym spoczywa obowiązek odszkodowania za popełniony błąd jest lekarz, który się go dopuścił. Najczęściej jednak lekarz popełnia błąd medyczny, w czasie dyżuru odbywanego w ramach zatrudnienia w konkretnym oddziale służby zdrowia. Zdarza się też tak, że błąd medyczny jest wynikiem postępowania większej ilości osób – części personelu danej jednostki zdrowia. W obu wymienionych wyżej wypadkach odpowiedzialność cywilna spoczywa na prowadzącym ten ośrodek (przychodnię, szpital) oraz ubezpieczycielu.

Komu przysługuje prawo do odszkodowania?
Prawem do odszkodowania dysponuje matka lub dziecko, które w konsekwencji medycznego błędu okołoporodowego doświadczyło rozstroju zdrowia albo uszkodzenia ciała. Zgodnie z polskim prawem uszkodzenie ciała to „takie oddziaływanie na ciało ludzkie, które pozostawia w nim wyraźny ślad będący wynikiem naruszenia tkanek organizmu, bez względu na to czy chodzi o uszkodzenie jedynie powierzchniowe czy też poważne uszkodzenie ciała np. powiązane ze złamaniem kości, uszkodzeniem mięśni itp. Rozstrojem zdrowia natomiast w rozumieniu tych przepisów będzie takie oddziaływanie na organizm ludzki, które pociąga za sobą zakłócenie jego funkcji. Czas trwania skutków nie ma znaczenia.”

Jeżeli rozstroju zdrowia lub uszkodzenia ciała doznało dziecko, wówczas roszczenia z tytułu odszkodowania (takie jak: zwrot kosztów leczenia, dojazdów, opieki) są de facto roszczeniami dziecka, mimo że najczęściej koszty leczenia, dojazdów itp. ponoszą opiekunowie, rodzice. Oni też najczęściej jako ustawowi przedstawiciele mają prawo dochodzić odszkodowania w imieniu swojego dziecka.

Warto również wiedzieć, że roszczenia odszkodowawcze tych osób, które nie ukończyły 18. roku życia nie ulegają przedawnieniu wcześniej niż po upływie 2 lat od dnia uzyskania pełnoletności. W związku z tym przedawnienie roszczeń dziecka, które doznało uszkodzenia w czasie porodu, może nastąpić nawet po 20 latach od czasu porodu. W ten sposób o odszkodowanie z tytułu medycznych błędów popełnionych w czasie porodu mogą się dziś ubiegać nawet osoby urodzone w drugiej połowie lat 90. ubiegłego wieku.

Jeśli w wyniku błędu okołoporodowego doszło do śmierci matki lub dziecka, wówczas prawo do zadośćuczynienia i odszkodowania ma najbliższa rodzina zmarłej osoby.

Jak postępować, jeśli podejrzewamy, że doszło do popełnienia błędu?
Bardzo ważne jest zebranie całej dokumentacji dotyczącej prowadzonych procedur medycznych. Dotyczy to przede wszystkim dokumentacji z pobytu w szpitalu. Należy mieć świadomość, że wypis, czyli karta informacyjna nie jest wystarczająca w tym wypadku, bowiem placówka, w której prowadzono hospitalizację ma obowiązek przygotowywać dokładną dokumentację z pobytu pacjenta, a zwłaszcza zbierać wyniki przeprowadzonych badań, a także raporty na temat wdrożonych procedur medycznych, operacji i zabiegów. Trzeba uzyskać możliwie jak najbardziej rozległą dokumentację medyczną (w tym takie dokumenty jak: opisy zabiegów i operacji, historię choroby, karty znieczulenia, szczegółową dokumentację pielęgniarską i lekarską, wyniki badań, karty konsultacji medycznych, opisy prześwietleń, udzielone zgody na zabiegi itp.) i szczegółową dokumentację dotyczącą przebiegu ciąży (w tym karta przebiegu ciąży, kartoteka od lekarza prowadzącego, wyniki badań krwi, moczu, USG oraz inne).

W związku z powyższym warto pamiętać, że dostęp (wgląd) do dokumentacji medycznej, a także uzyskanie kopii (poświadczonej za zgodność z oryginałem) należy do niepodważalnych praw pacjenta (zgodnie z art. 26 i art. 27 ustawy z dnia 6 listopada 2008 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta). Obowiązkiem jednostki medycznej jest wydanie kompletnej dokumentacji medycznej.

Jeśli zatem istnieją mocne podstawy do zakwestionowania uczciwości albo rzetelności personelu medycznego, natomiast błąd medyczny wywołał poważne następstwa dla stanu zdrowia dziecka lub matki, nie zastanawiajmy się i zgłośmy ten fakt do prokuratury, możliwe że doszło do popełnienia przestępstwa. Jeśli dojdzie do postępowania karnego, wówczas możemy ubiegać się o status oskarżyciela posiłkowego. Nawet w przypadku, gdy sprawca nie zostanie skazany, postępowanie karne umożliwi zabezpieczenie dokumentacji. Uzyskana zostanie także opinia biegłych, która jednoznacznie potwierdzi lub obali zasadność przedstawianych zarzutów.

Niejednokrotnie korzystne okazuje się uzyskanie opinii innego lekarza danej specjalności, niezwiązanego z daną placówką medyczną, w której popełniono błąd. Opinia takiego specjalisty nie będzie co prawda równoważna z opinią biegłego sądowego (nawet jeśli dany lekarz będzie status biegłego posiadać), a sąd zapewne powoła innego biegłego, jednak pozwoli nam zorientować się, co do realnych szans na udowodnienie naszych racji w sądzie. Należy zdawać sobie sprawę z tego, że wyrok sądu będzie oparty na opinii lekarza powołanego z listy biegłych. Opinia niezależnego specjalisty w sprawach o błąd medyczny jest właściwie kluczowa dla każdego sądu.

Zapraszamy do naszej kancelarii – tutaj sprawdzimy, czy istnieją realne szanse na uzyskanie odszkodowania za błąd medyczny przy porodzie, określimy też zasadność roszczeń.

O jakie roszczenia można się ubiegać?
Roszczenia odszkodowawcze związane z błędem okołoporodowego uwzględniają: zwrot kosztów związanych z błędem (kosztów opieki, leczenia, rehabilitacji, specjalnej diety, dojazdów do placówek medycznych, na zabiegi, albo strat spowodowanych utraconymi dochodami) oraz zadośćuczynienie za cierpienie, ból, oszpecenie, trwałe kalectwo, ograniczenie perspektyw i możliwości na przyszłość. Skutki okołoporodowego błędu medycznego mogą też być trwałe i w konsekwencji pociągać za sobą stały wzrost potrzeb dziecka lub matki – w takim wypadku można ubiegać się o ustanowienie renty.

W przypadku śmierci dziecka lub matki na skutek błędu okołoporodowego, roszczenia odszkodowawcze uwzględniają zwrot kosztów pogrzebu, ewentualne odszkodowanie z tytułu pogorszenia sytuacji życiowej, zadośćuczynienie za krzywdę a także rentę.

Kwota odszkodowania lub zadośćuczynienia zależy zawsze od różnych okoliczności sprawy i rozmaitych czynników. Najistotniejszym elementem jest poziom uszkodzenia ciała oraz stopień rozstroju zdrowia, a także nieodwracalny charakter zmian. Natomiast, jeśli chodzi o błąd ze skutkiem śmiertelnym już sam dramat i cierpienie najbliższych związane ze śmiercią matki lub dziecka jest dostatecznym powodem roszczeń. Stąd też zasądzane w toku postępowań kwoty odszkodowań za błędy okołoporodowe są jednymi z najwyższych.

Niestety sprawy tego typu należą również do rodzaju dość trudnych i wymagających. Dodatkowo rozległy katalog możliwych roszczeń sprawia, że najrozsądniej w przypadku okołoporodowego błędu medycznego skorzystać z profesjonalnej porady eksperta. Nasza kancelaria zajmowała się licznymi postępowaniami odszkodowawczymi tego rodzaju. Nasze doświadczenie i wiedza umożliwią Państwu w skuteczny sposób dochodzić swoich roszczeń, a dodatkowo uzyskać najwyższe możliwe odszkodowanie.